Subscribe Now
Trending News
By using our website, you agree to the use of our cookies.
Morf-Tech: opvouwbare aerodynamica
Morf-bars
Gear

Morf-Tech: opvouwbare aerodynamica

Als opmerkzame kijker was u tijdens het WK in Hawaii wellicht ook de atypische positie en het stuur van Antony Costes opgevallen. Intussen waren we deze Morf-bars die tijdens het fietsen open- en dichtgevouwen kunnen worden al sinds augustus aan het testen, met soms vreemde blikken van een passerende fietser.

Het begin

(Foto: Morf Tech)
In de aeropositie is er geen base-bar die voor extra luchtweerstand zorgt.
(Foto: Morf Tech)

De oorsprong van de Morf-bars moeten we zoeken in de Verenigde Staten. Als triatleet besefte Frank Springett dat hij op zijn tijdritfiets de overgrote meerderheid van de tijd in de aeropositie doorbracht en maar beperkt de base-bar gebruikt. Die is uiteraard onmisbaar tijdens het remmen en optrekken maar zorgt wel voor extra luchtweerstand. Met productontwikkeling in de olie-industrie als job ging Frank dan ook aan de slag om deze extra luchtweerstand weg te werken zonder aan veiligheid in te boeten. Daarbij kreeg hij al snel input van profatleet Antony Costes, die met een achtergrond in de biomechanica steeds tot in de kleinste details met zijn sport bezig is. Voor een wedstrijd zorgt hij bijvoorbeeld steeds dat alle kleine openingen in het frame afgeplakt zijn voor aan maximaal aerodynamisch effect.

Verschillende prototypes later kon Frank dan in augustus 2017 zijn Morf-bars aankondingen, waarna hij dat jaar op Interbike een innovatieaward won. Met enkele mechanische aanpassingen kan het stuur tijdens het fietsen eenvoudig van de aeropositie naar de rempositie getransformeerd worden met een zachte trekbeweging. Een veiliheidsmechanisme zorgt er vervolgens voor dat het stuur stevig op zijn plaats blijft om te remmen, op te trekken of T2 in te lopen. Twee kleine hendeltjes, links en rechts, laten je vervolgens toe om terug naar de aeropositie te gaan.

Installatie

Een veiliheidsmechanisme zorgt er voor dat het stuur stevig op zijn plaats blijft. Twee kleine hendeltjes laten je terug naar de aeropositie terugkeren (Foto: Morf Tech)
Een veiligheidsmechanisme zorgt er voor dat het stuur stevig op zijn plaats blijft. Twee kleine hendeltjes laten je terug naar de aeropositie terugkeren
(Foto: Morf Tech)

De installatie van ons testexemplaar verliep niet veel anders dan de montage van een traditioneel tijdritstuur. Onze mechanische schifters pasten probleemloos op de bar-ends en bij gebrek aan een base-bar voorzien de Morf-bars ingewerkte mechanische remmen. Onze hydraulische remmen moesten dus jammer genoeg even de kast in, al is dit geen probleem als je een elektronisch schakelsysteem gebruikt zoals Antony Costes en je eigen remgrepen op de bar-ends kan monteren. In dat geval kunnen overigens de ingewerkte remmen eenvoudig verwijderd worden.

Door verschillende bijgeleverde spacers en verschillende standen voor de armsteunen is het stuur heel aanpasbaar naar eigen lichaamsbouw. Andere steuntjes kunnen eventueel gebruikt worden als de bijgeleverde niet blijken te volstaan. Het enige minpuntje dat we konden ervan was dat het stuur uit zichzelf al een behoorlijke lengte heeft. We moesten onze gebogen bar-ends daardoor iets inkorten, iets wat we met net te veel enthousiasme en te weinig veiligheidsmarge deden. Frank kon ons gelukkig bevestigen dat hij in een latere fase meerdere maten zou willen voorzien, zoals ook het geval is bij klassieke racesturen.

Veiligheid

Tijdens onze eerste testrit voelde de Morf-bars nog wat onwennig aan, maar na enkele ritjes verliep het wisselen tussen de rem- en aeropositie met sprekend gemak. (Foto: IC-IT/Patrick Hendrickx)
Tijdens onze eerste testrit voelde de Morf-bars nog wat onwennig aan, maar na enkele ritjes verliep het wisselen tussen de rem- en aeropositie met sprekend gemak.
(Foto: IC-IT/Patrick Hendrickx)

Uiteraard hadden we zeker onze bedenkingen op gebied van veiligheid toen we het testexemplaar in handen kregen. Gelukkig stelde een gesprek met Frank ons dan ook snel gerust. Naast een indrukwekkend aantal testkilometers en gestandaardiseerde ISO duurzaamheidstesten vertelde hij over zijn ervaringen in de olie-industrie, waar een defect onderdeel onmiddellijk voor gigantische schade kan zorgen. Gelijkaardig aan zijn producten daar zorgde Frank dan ook voor een ruime veiligheidsmarge. Waar de meeste fabrikanten hun onderdelen na een duurzaamheidstest normaal rechtstreeks in de vuilbak deponeren besloot dan ook Frank het stuur doodleuk terug op zijn fiets te monteren en nog enkele duizend kilometers te gebruiken.

Tijdens onze eerste testrit voelde de Morf-bars nog wat onwennig aan, maar na enkele ritjes verliep het wisselen tussen de rem- en aeropositie met sprekend gemak. Ook wanneer we in de aeropositie snel wilden remmen hadden we nooit een onveilig gevoel. Het stuur gewoon blijven vasthouden tijdens het rechtzitten is voldoende om naar de rempositie te gaan, waardoor de omschakeling minstens even snel verloopt dan met een klassiek stuur. Fijn meegenomen is ook dat de remhendels steeds binnen bereik zijn, zelfs in de aeropositie. Wellicht is de overgangsperiode van een traditioneel stuur naar de Morf-bars het meest risicovolle gevolg van dit stuur. Zo vergaten we eenmalig dat er geen base-bar aanwezig was en kwamen we er met de schrik vanaf toen we onze imaginaire base-bar wilden vastpakken.
De indrukwekkende afdaling in de Norseman van Lars Christian Vold toont dat het wisselen van positie na gewenning zeker geen probleem is. Zelfs zijn concurrent Allan Hovda was onder de indruk hoe Lars Christian binnen de kortste keren een gat van 23 seconden wist te dichten met zijn Morf-bars.

Aerodynamica

Antony Costes in de bidsprinkhaanhouding tijdens Ironman Texas. (Foto Morf Tech)
Antony Costes in de bidsprinkhaanhouding tijdens Ironman Texas. (Foto Morf Tech)

Uiteraard probeerden we na het WK ook de tijdrithouding van Costes uit. De bidsprinkhaanhouding konden we in 2005 reeds zien bij Floyd Landis, waarna deze niet meer toegelaten werd in UCI wedstrijden. Het idee bij deze houding is de luchtstroom al te verstoren met de handen en armen, en zo minder luchtweerstand te ondervinden met de romp. De luchtstroom die normaal tegen het bovenlichaam botst wordt op die manier omhoog over de schouders en omlaag tussen de benen gebracht. Bij gebrek aan een base-bar laten de Morf-bars toe om deze positie eenvoudig aan te nemen. Tijdens onze testritten merkten we hierbij wel een verhoogde druk op de ellebogen en de borstspieren. Ook hier voelde de eerste testrist wat onwennig aan, maar went de nieuwe positie snel. Costes maakt in zijn positie overigens geen gebruik van standaard vlakke armsteunen maar van een versie die hem toelaat de ellebogen volledig te laten rusten in de steunen.

Met de weerstandscoëfficiënt CdA wordt algemeen aangegeven hoe efficiënt een fietspositie is. Zo wordt de supermanpositie van Boardman geschat op 0.1838 en heeft een standaard tijdritpositie gemiddeld een CdA van 0.23. Ter vergelijking: een wielrenner in de beugels heeft gemiddeld een CdA tussen de 0.35 en 0.45. We waren dan ook sterk onder de indruk van een post op Slowtwitch, waar een atleet met de Morf-bars en de bidsprinkhaanhouding een CdA waarde van 0.179 kon voorleggen. Hoewel deze waarde uiteraard afhankelijk is van de lichaamsbouw is dit resultaat toch wel zeer impressionant.

Conclusie

Gecombineerd met de bidsprinkhaanhouding kunnen we dus wel spreken dat de Morf-bars een aanwinst kunnen zijn voor wie zich in de aerodynamische aspecten van zijn tijdritpositie verdiept. Na een gewenningsperiode om het bewegende stuur gewoon te worden geraakten we ook helemaal overtuigd van de veiligheid van dit stuur. Na gestandaardiseerde duurzaamheidstesten werd dit stuur intussen reeds goedgekeurd door Ironman en de Amerikaanse triatlonfederatie. De fabrikant wist ons te vertellen dat er momenteel gesprekken lopen met ITU om de Morf-bars ook in andere wedstrijden toe te laten.